MAHSÛSE HANIM

Ozan.

DOĞUMU: Maraş İlinde  1865 yılında  doğdu.

SOYU: Babası, Bayazıtoğlu Abdullah Bey’dir. Şair Yusuf Kenan Bey ise dayısıdır.

ACI: Emirmahmutoğlu Hüseyin Naci Bey’le evlenmiş ve eşini genç yaşta kaybetmiştir. Eşini kaybettiğinde   21 yaşında idi.

ÇOCUKLARI: Genç kadının 3 çocuğu dünyaya geldi. Babaları öldüğü zaman Hakkı ve Yaver isimli çocukları henüz bebektiler.  Tevfik ismini verecekleri üçüncü çocuğu ise karnındadır, henüz doğmamıştır.

BAŞKONUŞ: Ozanımız, Mahsuse  Yazları Başkonuş'ta yaylamak, kışları ise avlanmak için  AVGASIR’a köşk yaptıran Bayazıtoğlu Süleyman Paşa'nın torunudur. Annesi  Canım Hanım'dır. 

ŞİİRE NASIL BAŞLADI: Belki dayısından etkilenerek, belki genç yaşta yaşadığı acılar dolayı­sıyla şiirler yazdı.

KİŞİLİĞİ: Sanki, dizeler kendiliğinden gelip şiire yerleşiyor gibi. Şiirinde, zorlanma olduğu görülmez. Elem yüklü şiire ağırlık verdiği çektiği acıdandır, diye yorumluyoruz. Çektiği acıdandır çünkü, 21 yaşında kocası Hüseyin Naci’yi kaybetmenin acısı onu şiire başlatmıştır. Belki de ozan dayısı Yusuf Kenan'a öykünmesiyle  ve belki de dedesi  Bayazıtoğlu Süleyman Beyin, çevresine topladığı ozanlar (Şazi, Şirazi, Hezari vd…) dan  şiirler dinlemiş olması, genç ozanımızı  etkilemiş olabilir.

Mahsuse, yüreğindeki acıyı 39 sene (ta ki 60 yaşında ölünceye kadar) çekmiştir. Tabi ki, böyle biri kendini şiire vererek düzgün dize kullanacak, tabi ki onun unutulmaz dizeleri beyinlere kazınacaktır.   ” Söylen andelibe vursun demini / Bahar eyyamıdır mevsimi geçer “ Şiirini içten geldiği gibi söylemiş, yöresel kelimeleri kullanmayayım    diye bir düşünce taşımamıştır.  Herbir sözcüğe anlam yükleyerek yerli yerince kullanmış ve unutulmaz dizeler sonrası çok ozanın zorlanacağı şiirler oluşturmuştur.

ÖLÜMÜ: 1925 Yılında vefat etmiştir.

-----------------------------------------------------------------

 

Bir Şiiri

Herşey Geçer

Kudret ile yeşillenmiş zemini

Uydurmuş ağaçlar geymiş donunu

Söylen andelibe (1) vursun demini

Bahar eyyamıdır (2) mevsimi geçer

Yoksa benim gibi duman mı başı

Ah ile mi geçti acep genç yaşı

Yalan dünya derler çoktur telaşı

Ağlasan da geçer gülsen de geçer

Rızk için gam yemem Rezzak ı alem

Üç günlük dünyada nedir bu elem

Var mı bencileyin bir tali i kem

Doluyor çileler bu gün de geçer

Bülbül çimenzarda ediyor efgan

Ben de bülbül ile olurum ihvan

Kim başacak gülmüş kim ağlar her an

Mağmumluk mesrurluk cümlesi geçer

Bülbül derdin nedir aşıksın güle

Allı  morlu çiçek alem velvele

Sen bir gonca için düşmüşsün dile

Güzün bir kara dal harı da geçer

Kaderle ah çekme MAHSUS  her ferde

Zahire verilmez arada perde

Hizmeti pek çoktur hayırda şerde

Mevla’ya teslim ol cümlesi yeter

-----------------------------------------------------------------

KELİMELER 

ve 
AÇIKLAMA

(1) Söylen andelibe: Söyleyin bülbüle.

(2) Bahar eyyamıdır: Bahar günleridir.

Oğlu, Hakkı’nın Jandarma binbaşı olduğunu görebildi mi? Bilinmiyor. Bilinen yalnızca oğlunun Jandarma binbaşı olduğu günlerde vefat ettiğidir.

Şiiri, Mahsuse Hanımın torunları yayınlanmak üzere Maraş’ta baskısı yapılan  Demokrasiye Hizmet gazetesine göndermişlerdir.

Dal harı: Dalın dikeni.
Don Giymek: Elbise giymek.
Efgan: 1. Istırap ile haykırma, bağırıp çağırma; inleme bağrışma. 2. figan, ağlayıp inleme, feryat. 2. Acı ile bağırıp çağırmalar. Feryatlar ve istimdat.
Kem: 1. Noksan, eksik. 2. Kötü, fena (göz, söz vb.). 3. Hlk. Hastalık 4. Eksik, eksiklik, kusur 

Mağmum: Tasalı, üzgün

Mesrurluk: sevinçli.

Rezzak: Rızık veren. Allah'ın ismi. 

Tali: 1.  İkinci derecede olan, ikincil. 2. Doğan. 3. Şans, talih, kader.

Velvele: Gereksiz telaş, gürültü ve heyecan