ASIL ADI: Ömer Lütfi Pişkin.
SOYU: Hacı Tıfıloğullarından Hafız Mehmet Efendi'nin oğludur.
DOĞUMU: Maraş İlinin Elbistan İlçesinin Kızılcaoba Mahallesinde 1874 yılında doğdu.
ÖĞRENİMİ: Okuma yazmayı imam olan babasından öğrendi. Şiire ve aşıklık geleneğine küçük yaşlarda ilgi duymaya başladı. Ancak babasının istediğinin tersine ilk zamanlarda dini görevlere yönelmedi.
NEDEN DERDİÇOK: Çocukken kolunun kırılması nedeniyle Derdiçok mahlasını aldı.
ALANI: Derdiçok, sevda ağırlıklı şiirleriyle öne çıktı. Yörede, dönemin değişik aşıklarıyla da karşılaşan Derdiçok’un, öteki aşıklar gibi alışılagelmiş gezici özelliği yoktu.
YÖRE: Yetiştiği çevrenin mahalli söyleyiş biçimlerini ve deyimlerini şiirlerinde ustalıkla kullanmıştır.
GÖREVİ: Yaşamını sürdürebilmek için yöredeki köylerde uzun yıllar imamlık yaptı.
ÖLÜMÜ: 1937 Yılında Maraş İlinin Elbistan İlçesinde vefat etti.
ASRIN OZANI: Prof. Dr. Fuat Köprülü O’nun için “Elbistanlı Derdiçok da bazen asıl halk zevkine yaklaşan şiirleriyle aşık edebiyatının asrımızdaki son değerli örneklerinden sayılabilir.”diyor.
DEĞERİ: Arif Nihat Asya Adana’da çıkardığı Görüşler dergisinde: “Derdiçok, zamanının en büyük halk şairiydi. Değeri; Dertli’lerle, Gevheri’lerle hatta Karacaoğlanlar’la karşılaştıracak kadar yüksektir.” Diyor.
SINIRI AŞTI: Döneminin usta şairi olan Elbistanlı Derdiçok’u; yarım yüzyıldan buyana ulusal Halk Hikayeleri, Halk Ozanları seri yayınlarında yayınlanan kitaplardan öğrendik.
Derdiçok, doğduğu yerin sınırını aşmış ve Türk Halk Edebiyatı’na ulaşmış, Türkiye’nin Derdiçok’u olmuştur.
Ulusal bir ozan olduğu, edebiyat profesörleri tarafından edebiyat sayfalarına işlenmiştir.
ESERİ: Ozanımız, o günün şartlarında şiirlerini kitaplaştıramadı. Fakat ölümünden sonra şiirleri ve yaşamı değişik kişilerce değerlendirildi (1).
------------------------------------------------------
şiiri
1.
Kokuşun
Sanıyom kokuşun yayla çiçeği
Gülde misin gülde misin gülde mi
Böyle m'olur güzellerin koçağı
Dilde misin dilde misin dilde mi
Senin ile gire idim gerdeğe
Oturaydım al tavanlı çardağa
Yürüyüşün benzer gövel ördeğe
Gölde misin gölde misin gölde mi
Çimen misin el değmeden çiğlenen
İnsaf eyle eski derdim yenilen
Arı m'oldun inil inil inilen
Balda mısın balda mısın balda mı
Hele gözleyelim bakak sonuna
Kılavuz et ben düşeyim önüne
Güzel doğru söyle Derdiçok'una
Elde misin elde misin elde mi
-----
2.
Geçmez
Deli gönül dost köyüne uğradı
Gönül nazlı yarin görmeden geçmez
Nazlım gelir imiş karşı karşıya
Elif’i selama durmadan geçmez
Beş sen’ olmuş görmez imiş ilini
Soldurmuş mu soramadım gülünü
Karşı gelip birer birer halini
Bulup bir tenhada sormadan geçmez
Bir söz desem duyar engel karışır
Deli gönlüm korkuyorum alışır
Beş senelik küskün olan barışır
Gönül bir yerlere varmadan geçmez
Sırma ile karıştırmış saçını
İlden ile gezdiriyor göçünü
Kendi bilir Derdiçok’un suçunu
Görüp bir çift cevap vermeden geçmez
-----
3.
Yâra Haber
Saldım Gidiyom Deyi
Yâra haber saldım gidiyom deyi
Giderse karayı bağlarım demiş
Gelsin nazar etsin gözüm yaşına
Bahar suyu gibi çağlarım demiş
Yas tutar bağlarım alnıma kara
Demiş haber versin durağı nere
Giderse n'edeyim ben ardı sıra
Durmam gece gündüz ağlarım demiş
İste suna boylum Allah'tan sağlık
Elbet verir Mevlâ'm bize de beylik
Dostundan istemiş bir âlâ yağlık
Bakar da gönlümü eğlerim demiş
Ağ alnıma karaları bağlayım
Her gün böyle ciğerimi dağlayım
Anam babam yok ki gönlüm eğleyim
Yakar dertli sinem dağlarım demiş
*
Gidersem sevdiğim gelirim geri
Gül oyna karayı bağlama dedim
Kurban olam gözlerinin yaşına
Akıtıp boşuna çağlama dedim
Sağına soluna al yeşil takın
Unutmazsan yeter tuz ekmek hakkın
Etme bu kadar ah durağım yakın
Gelirim görmeğe ağlama dedim
Sensin beni böyle sevdaya salan
Komadın aklımı hep ettin talan
Çıkma kadan alam sözünde yalan
Beni boş'boşuna eğleme dedim
Sadık dost olursa unutmaz yarın
Bütün feda eder olanca varın
Sabreyle sevdiğim olmalı serin
Su serp dertli sinem dağlama dedim
Yürür iken gerdanını ırgarsın
Derdiçok'un ciğerini dağlarsın
Korkarım ki pis nefese uğrarsın
Yas tut zülüflerin yağlama dedim
derdiçok
4.
Her Gün
Gönlüm
İster Seni
Görmeyi
Her gün gönlüm ister
seni görmeyi
Korkarım arada söz
olur deyi
Ala gözlüm sana umut
tutarım
Güzelin ikrarı tez
olur deyi
Beni öldürücü derdin
elemin
Duydukça dilinden
tatlı kelamın
Gönder kölen olam
kuru selamın
Çekinme boşuna az
olur deyi
Hiç mi haberin yok
olan işlerden
Yatamıyom kara kara
düşlerden
Seni sakınırım uçan
kuşlardan
Güzelsin sevdiğim göz
olur deyi
Cilvelenir yar
karşımda dururdun
Perçeminden
bergüzarlar verirdin
Beni görsen elvan
elvan yürürdün
Görsün Derdiçok'a naz
olur deyi
Derdiçok
......
5.
Ne
Diye
Bağlattın Alnına Kara
Bağlattın Alnına Kara
Ne diye bağlattın
alnına kara
Bilmiyorum yaslı
mısın sevdiğim
Çekme beni yeter bu
kadar dara
Deli misin uslu musun
sevdiğim
Poyraz gibi
yükseklerden esersin
Bir söz desem belki
bana küsersin
Beni görsen birer
birer bakarsın
Sadrıazam nesli misin
sevdiğim
Gel dediğim yere
gelin erinmen
Beni görüp elvan
elvan bürünmen
Neden ikide bir bana
görünmen
Kafeslerde besli
misin sevdiğim
Halkalı gözlerin
kalemdir kaşın
Berk değdi sineme
insaf et taşın
Gezdim şu dünyayı
bulmadım eşin
Huriler misli misin
sevdiğim
Geldi Derdiçok dosta
bakmaya
Savaşırken kıyamına
kalkmaya
Va'din mi var Kerem
gibi yakmaya
Keşiş kızı Aslı mısın
sevdiğim
Derdiçok
AÇIKLAMA
(1) Ölümünden sonra değeri daha da anlaşılan Ozanımız Derdiçok'un Hayatı ve Şiirleri üzerinde duruldu. Şiirleri;
b. 1955 Yılında, Derdiçok'un Hayatı ve Şiirleri. adı altında kitaplaştırıldı.
c. 1993 yılında; Araştırmacı - Yazar Sıddık Demir,
“Afşinli Derdiçok, Hayatı-Edebi
Kişiliği ve Şiirleri”
adlı eserinde DERDİÇOK’un hayatını araştırdı
ve şiirlerini bu eserinde topladı.
GÜZEL ŞİİRLER: 4
Mayıs 1992, tarihli Cumhuriyet Gazetesindeki “40 Bin Yıl Su Altında Cilalanan
Destan–2” başlıklı yazısında, Yazar Yaşar Kemal şöyle diyor:
“... Sonra Maraş’a gittim ki ne göreyim, benim Karacaoğlan diye derlediğim şiirler Kul Halil’inmiş.
“Derdiçok diye bir şair var, Maraş’ın Afşin ilçesinden, 1940’lara kadar yaşadığını biliyorum. Derdiçok bir imamdır. Daha yaşarken birçok şiiri Çukurova’da Karacaoğlan’ın oldu...”
-----------------------------------------------------“... Sonra Maraş’a gittim ki ne göreyim, benim Karacaoğlan diye derlediğim şiirler Kul Halil’inmiş.
“Derdiçok diye bir şair var, Maraş’ın Afşin ilçesinden, 1940’lara kadar yaşadığını biliyorum. Derdiçok bir imamdır. Daha yaşarken birçok şiiri Çukurova’da Karacaoğlan’ın oldu...”
NOT:
http://www.siirdefteri.com/index.php?sayfa=siir&siir_id=5842
http://www.mehmetgoren.com/yazi_resim.asp?baslik=1062&baslikalt=924&sek=1062http://www.siirdefteri.com/index.php?sayfa=siir&siir_id=5842
adresinden
yararlanılmıştır. *
-----------------------------------------------------
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder