SÜTÇÜ İMAM

KİMDİR: Milli Mücadele Kahramanı. Türkün nâmûsuna tecavüz hadisesinde gösterdiği cesaret ve tavırdan dolayı simge kahraman.

MESLEĞİ:  (1) Süt satarak geçimini sağladığı için Sütçü lakabı verilmiştir.

SOYU: Babası Kireçcizade Ömer Efendi, annesi Tiyeklioğullarından Emine hanımdır.

ASIL ADI: (2) Asıl adı İmam’dı. Hacı İmam diye tanındı.

DOĞUMU:  (3) Maraşın Bektutiye (Fevzi Paşa) mahallesinde, 1878’de doğdu.

GÖREVİ

1. Savaştan önce, Uzunoluk’ta küçük bir dükkanda süt satarak geçimini sağladığı için Sütçü İmam diye  bilindi.

2. Savaş  sonrası Maraş Belediyesine   personel olarak alındı.

Sütçü İmam olayı

30 Ekim 1919’da, İngilizler tarafından Maraş, Fransız kuvvetlerine devredildi. Devirden bir gün sonra bilinen olay meydana geldi. Öyle ki, işgal kuvvetlerine başka şehirlerden de katılmış olan Ermeniler Şehirde Fransız askerleriyle dolaşır oldular.

İkinci Fransız kuvvetlerinin şehre girişinin ertesi günü (31 Ekim 1919 Cuma) şehirdeki huzursuzluk had safhaya varmıştı. Bir grup Fransız Ermeni askeri ikindi üzerinde Uzunoluk Caddesi'nden kışlaya dönüyorlardı. O anda Uzunoluk Hamamından yüzleri peçeli iki Maraş kadını çıktı. Fransız Ermeni  askerleri sarhoştular ve  üç  kişiydiler.  Fransız Ermeni askerlerinden birisi, hamamdan çıkan  kadınlarına saldırdı ve peçesini yırttı. "Artık burası Türklerin değildir, Fransız memleketinde peçe ile gezilmez" diyerek kadıncağıza sarılıp ilişmek istedi. Üstü-başı  yırtılan ve zor durumda kalan kadıncağız bayılıp yere düştü. Diğer kadın da imdat istercesine bağırdı. Olayı, Kel Hacı'nın kahvesinden gören Maraşlılar  dışarı çıkarak, askerlerin üzerine yürüdüler. Maaşlılar, Ermenilere ihtarda bulunarak yollarına gitmelerini söylediler. Ermeniler kötü sözler sarfederek silahlarına sarıldılar.

Bu arada Çakmakçı Sait   şehit oldu. Gaffar Osman da yaralandı. Bu sırada Sütçü Imam, Karadağ tabancasını alarak hamamın hemen karşısında bulunan dükkanından hızla olayın olduğu yere geldi. Silahını Ermeni askerlerinin üzerine boşalttı. İlk kurşunu atan Kahraman Sütçü İmam'ın silahı ile yaralanan Ermeni askeri arkadaşlarının yardımı ile kışlaya götürüldü.

Yaralı asker bir gün sonra öldü.

OLAYDAN SONRA: Uzunoluk hadisesinde Fransızlara karşı gösterdiği mukavemetten hemen sonra Bertiz’e gitmek için yola düştü. Yolda Fransız müfrezeleri ile karşılaştı. Hadiseden habersiz müfreze, Sütçü İmam'ın geçişini engellemedi.

CENAZE TÖRENİ:  Sütçü İmam'ın 31 Ekim 1919 tarihinde vurduğu Fransız Ermeni askeri için 1 Kasım 1919 tarihinde büyük bir cenaze töreni düzenlendi.

BURUN VE 
KULAKLARINI KESTİLER

Bir gün sonra  (1 Kasım l9l9 günü) Sütçü İmam, Fransız ve Ermeni askerleri tarafından ev ev arandı, ancak bulunamadı. Bu durum işgal güçlerini oldukça kızdırdı.  Şeyhadil Mahallesinde Sütçü İmam´ın dayısınınoğlu Tiyeklioğlu Kadir´i yakalayıp, ellerini ve ayaklarını arkadan bağlayarak kulaklarını, burnunu kesmek suretiyle hunharca Şehit ettiler. Cesedini de ibreti alem olsun diye bir tabut içerisine koyarak Hükumet konağı önünde halka teşhir edilir.  

DAĞLARA SIĞINDI:  Sütçü İmam, Nalbant Bekir'den aldığı bir atla Bertiz'in Ağabeyli köyünde bulunan Beyazıtoğlu Muharrem Bey'in yanına gitti.

Sütçü İmam Ermeni ve Fransızlar tarafından sürekli arandı. Bulunması için de Maraş Hükümeti  sıkıştırıldı. Bütün çabalara rağmen Sütçü İmam bulunamadı. Dağdaki Sütçü İmam, önceleri Bertiz Çetelerine, daha sonra da 
Cancık Mağarasındaki çetelere  katılarak, 
çetelerin oluşumuna katkıda bulundu, askerin arasındaki düzeni sağladı, belli bir plan ve program dahilinde düşmanla savaşıldı.

TÜRKİYE SAVAŞINI BAŞLATTI

Böylece Türk namusuna uzanmanın ne demek olduğunun mesajını veren Ömer oğlu Ali (Sütçü İmam), yalnızca Maraş’ın değil, Türkiye Kurtuluş savaşını başlatmış oldu. 

MEDENİ DURUMU:  Üç kız bir erkek çocuğu vardır.

ÖLÜMÜ: (3) Bir top atımı sırasında barutun ısınan namludan erken ateş alması neticesi top patladı. Sütçü İmam ağır yaralandı. Hastanede tedavi altına alındıysa da iki gün sonra 25 
Kasım 1922 tarihinde vefat etti. 25 Kasım 
1923    tarihinde vefat etti.  Abdülmecit’in (4) halife olduğu gün 101 pare top atışı yaparken topun ısınıp patlaması neticesi yaralandı. Kaldırıldığı hastanede 7 gün yaralı kaldıktan sonra öldü.

TÜRBESİ:   Çınarlı Cami haziresine  defnedildi.

İlk kurşunun atıldığı Uzunoluk meydanında 

ÖDÜL: (5) Belediyede iş verildi. 1936 yılında Belediye başkanlığı yapan Hasan Sükuti Tükel tarafından bir anıt ve çeşme, 1977 yılında da Kıbrıs meydanına Kurtuluş anıtı yaptırıldı. 

MEZARI:  Kabri, Çınarlı Camii haziresindedir. Aynı yerde adına bir de anıt yaptırıldı.

YAPISI: Sakin ve yumuşak tabiatlı olmakla beraber, Şehrinin ve ülkesinin işgal edilmesine tahammül edemiyordu.

Sütçü İmam'ın; Şehrini, önceleri İngilizlerin işgali, sonraları bu işgali, İngilizlerin Fransız kuvvetlerine devri ve azınlıktaki Ermenilerin Türkler aleyhine giriştikleri hayasızlık ve iftiralar sinirlerini iyice germişti.

------------------------------------------------------

AÇIKLAMALAR

(1) Süt satarak geçimini sağladığı için Sütçü lakabı verilmiştir. Uzun Oluk mescidinin müezzinliğini ve imam hatipliğini (Bektutiye. Şimdiki ismi: Çınarlı Camii) yapmıştır.

İmamlık yaptığı mescidin yakınlarındaki dükkanında süt ve simit satmakta iken şöhretini doğuran olay sonrasında Sütçü İmam ünvanını almıştır.

(2)  ASIL ADI:  Bazı kaynaklar, asıl  adı İmam’dı,  Hacı İmam diye tanındı. derken, bazı kaynaklar da asıl adının:  Ömer Oğlu Ali, olduğunu yazar.

(3) Sütçü İmam’ın hem doğum, hem de ölüm tarihine ilişkin farklı görüşler vardır. Bu kaynaklar, şöyle diyor;

a. Doğumu: 1884, ölümü: 22 Kasım 1922,

b. Doğumu: 1887, ölümü: 25 Kasım 1023,

c. Doğumu: 1871, ölümü: 25 Kasım 1922.

  Biz, üçüncü şıkkı baz aldık. Ölümüyle ilgili bazı kaynaklar da;

(4) Cumhuriyetin ilanı kutlamak ve Maraş halkına duyurmak düşüncesi ile Şehrin Kalesinden 101 pare top atışı yaparken namlunun ısınması neticesi top geri tepmiş, Sütçü İmam'ı kale burcuna fırlattı. 

(5) 31 ekim 1919 da, düşmana ilk kurşunu atan Sütçü İmam, düşmanın Maraş'tan kovulmasından sonra, harpteki fedakarlıklarına mükafat olarak Belediyeye personel alınmış, bu vazifesi yanında kaledeki topun idaresi kendisine verilmişti.

------------------------------------------------------

 

------------------------------------------------------