YUSUF KENAN

Ozan – Yazar – Bürokrat. 

DOĞUMU: 1830/1828 yılında Maraş’ta doğdu

SOYU: Bayezidoğullarından meşhur Süleyman Paşanın oğludur. Annesi Şerife Hanım, (1) Dulkadir prenseslerindendir.  
Süleyman Paşa yeni atandığı görevine giderken Malatya’da vefat edince,  12 yaşındaki Yusuf Kenan annesi Şerife hanımla kalmıştır.   

MAHSUSE: Yusuf Kenan Paşa, Hanım ozanlarımızdan MAHSUSE’Sultanın dayısıdır. 

ÖĞRENİMİ

1. İlk öğrenimini  Maraş’ta yaptı. Babasının vefatı üzerine görevlendirildiği Valilikten istifa ederek tahsilini ilerletmek için annesiyle birlikte İstanbul’a gittiler.  
2. İstanbul’daki öğreniminin sonunda, Sadaret Mektubi Kalemi (2)’ne getirildi.

MARAŞ VALİSİ: Baba, Süleyman Paşa Maraş Valisi idi. Yeni görevine giderken vefat etti. Osmanlı Devleti, genç Kenan’ı Maraş Valisi olarak görevlendirdi. Görevlendirdi, çünkü Osmanlılara Dulkarogullarının hizmeti çok büyüktü. Fakat bir süre sonra Valilikten ayrıldı. (Yusuf Kenan’ın  5 sene valilik yaptığı anlaşılıyor.)

GÖREVİ: 1845’te İstanbul’a giderek kâtipliğe başlayan Kenan, zaman içinde Bâb-ı Âlî’nin en güçlü ve güvenilir  kâtiplerinden olmuştur.

PADİŞAH MECLİSİ: Padişah meclislerinde bulunmuştur. Bu meclislerde  baş katiplik yapmıştır. Bu nedenle,  Amedci (3) olarak anılmıştır. Sultan Aziz, Ozanımızı çok severdi. Sultan Aziz’in vefatından sonra maddi durumunda ve saygınlığında azalma olmuştur. Ama yine de yüksek makamlara atanmıştır. Bunu, bilgisinin sayesinde olduğunu sanıyoruz. 

ÖLÜMÜ: 1876’ da vefat eden Amedci Kenan Bey, Merkez Efendi Kabristanlığı’na defnedilmiştir.

KİŞİLİĞİ: Yusuf Kenan Bey, cömertliği, şair ve musıkîşinâsları himaye etmesi yanı sıra işrete düşkünlüğü ile de tanınmıştır.
Ölümüne, işrete düşkünlüğünü sebep gösterenler bile olmuştur. 

DÜZ YAZILARI: Düzyazıları,  şiirlerinden üstündür. Şiirleri ve yazıları,  Âsâr-ı Kenan Bey -  Gülşen-i Sühan  adlarıyla basılmıştır. Şiirlerinden daha ziyâde şarkıları dikkat çekmektedir

-----------------------------------------------------

iki şarkısı

1.  şarkı 

Mest i zehr i firkat hicranınım
Hasta yı nevmit bi dermanım
Ben helak i navik i müjganım
Sevdiğim şayeste i ihsanınım

Dad edup geldim der i divanına
El uzattım damen  i ihsanına 
Redd i feryat etme düşmez şanına 
Ben senin eski kulun kurbanınım
Sevdiğim şayeste i ihsanınım

2.  şarkı

Gönül te’sir i gamla nâ’lezendir
Cihân şimdi bana beytü’l hüzündür 
Belâ-yı firkatinden mi nedendir
Cihân şimdi bana beytü’l hüzündür 

Sabâ var yâre bahtımdan figân et
Götür hûn ı âb ı çeşmim armagân et
Sorarsa hâlimi böyle beyân et
Cihân şimdi bana beytü’l hüzündür 

Beni men’ etdi hicrânın emelden
Yıkıldı hâne i hâtır temelden
Ben artık ihtirâz etmem ecelden 
Cihân şimdi bana beytü’l hüzündür 

-----------------------------------------------------

AÇIKLAMA

(1) Bazı kaynaklar, annesinin; Gülendam Hanım olduğunu yazarlar. 

(2) Sadaret Mektubi Kalemi: Sadrazam tarafından çeşitli makam ve kişilere yazılan resmî mektuplar ve önemli işlere ait emirler, buyrukların  yazıldığı kalem.

(3) Amedcilik: Başkâtiplik

-----------------------------------------------------

Beyazıtoğlu Süleyman Paşa’nın Malatya’da vefatında  üzerine,   Yenicekale,  SİS (Kozan) ve sair yerlerde yanından ayırmadığı ozanlardan biri tarafından  söylenen ağıt aşağıdadır.  

takdir Hüda’nın*

Mektup benden selam edin vatana 
Ah çekip illerim ağlasın benim
Yazgı böyle imiş takdir Hüda’nın
İncitmem civelek beylerim benim

Müşkül oldu bu seferden gelmemiz 
Oniki mansuptan emir almamız
Gurbet Malatya’da kaldı türbemiz
Çok idi vatanda ağlarım benim

Lokman hekim gelse yoktur ilacım
İlim aşiretim çeksinler acım
Şerife hanım ile Hurşide bacım**
Yas tutup karalar bağlasın benim

Elbendim çağırır yüz atlı hazır
Nazlıdır gurbette Süleyman vezir
Kalender Beyi’m  de gurbette hazır
Kenan Beyi’m çeksin tuğlarım benim

Bu ağıt, 1840 yılında Beyazıtoğlu Süleyman Paşa’nın Malatya’da vefatı  üzerine söylenmiş olup, bu şiiri söyleyen bilinmemektedir.

Süleyman Paşa’nın  Yenicekale'nin Avgasır köyünde yaptırdığı Av Köşkü;  Varislerinin ihmalliği yüzünden harap olmuş, buradaki bağ ve bahçeler ile tarlalar, yine varisleri tarafından Kayışlı,  Demrek  ve Avgasır (Av Kasrı - Av Köşkü ) köylülerine satılmıştır.

-----------------------------------------------------

* Bu ağıdı söyleyen ozan bilinmemektedir.  Süleyman Paşa’nın saz şairlerinden birinin söylemiş olduğu düşünülebilir. 
Dulkadiroğlu Süleyman Paşa’nın saz şairleri: 
a. Hezari,
b. Şazi, 
c. Şirazi'dir. 

** Şerife hanım,  Süleyman Paşa’nın hanımı,

     Hurşide de, kız kardeşidir. 
-----------------------------------------------------