http://sairlermaras2.blogspot.com.tr/

6 Ağustos 2014 Çarşamba

ADEMÎ

AKTİL AŞIKLARI

Köyün Adı: Köyün asıl adı Aktil olmakla birlikte Cumhuriyet dönemine geçişte Yalıntaş olarak değiştirilmiştir.

KİM KURDU:  Köy; Sevdilli köyü merkezli Alhas (alxas) aşireti mensupları tarafından kurulmuş bir köydür. Köy yaklaşık 1800 yıllarında kurulduğu söyleniyor.
Söylenenlere bakılırsa, köyün kurucusunun Sevdilli köyünden ayrılan Kıcanlar (Qıcan) kabilesinden Kıco Mılle’nin olduğu söyleniyor.

AŞİRETLER: Köyün gelişme sürecinde Alhas (alxas) aşiretinin diğer kabileleri ile birlikte köyde:
1.      Kıcanlar (Qıcan),
2.      Kamberliler (Qemberan),
3.      Çevxiyanlılar (Çêwxwîyan),
4.      Lordinliler (Lordînan),
5.      Husanlılar,
6.      Sılanlar,
7.      Kandanlar,
8.      Turuçlular,
9.      Sinemilli aşiretinden aileler,
10.    Setirekliler,
11.    Örenliyanlılar,
12.    Hasanbekliler (Hesenbêgıyan) gibi kabileler de yaşamaya başlamışlardır.
Hoşgörü Kültürü:  Köy ırksal bakımdan Kürt’tür ve kırmanc lehçesiyle konuşur. Dinsel açıdan alevidir. Dinsel ritüeller konusunda bölge insanına özgü uygulamalar da görülmektedir.(zöret, ziyaret-i kande) Bu kimliksel özelliklerin yanında köyde belli dönemlerde Ermeni (Hristiyan), Türk (Sünni) ailelerde yaşamışlardır. Köyün sahip olduğu bu hoşgörü kültürü ve bulunduğu konum 1900 – 1960 yılları arasında ekonomik, demografik, kültürel bir merkez olmasını sağlamıştır. Hatta bu dönemde köyde bulunan hane sayısının 200 olduğu nüfusunun ise 1000 olduğu bilinmektedir. Aktil (Yalıntaş) köyünün dönemin merkezlerinden biri haline gelmesini sağlayan diğer bir etken de verimli topraklara, mezralara sahip olmasıdır.
Başlıca Mezralar:
•       Serçekuyusu,
•       Kocapınar ve
•       Bebe mezralarının yanında,  Terzi ve Yazı Yayla alanları vardır.
Coğrafya Konumu: Kahramanmaraş iline 193 km, Elbistan ilçesine 33 km uzaklıktadır.
Köyün İklimi: Akdeniz iklimi etki alanı içerisindedir. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.
Köyün altyapısı:  Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi ve Ptt acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
------------------------------
AKTİL AŞIKLARI 
(Maraş İli, Elbistan İlçesinin Aktil (Yalıntaş) köyünün ozanları)

1. Ademî,

  ADEMΠ 

DOĞUM YERİ / YILI: Maraş İli, Elbistan İlçesinin  Aktil köyünde 1340 (M. 1924)tarihinde  doğdu.

SOYU: Alhaslı Şükrü Hasanko’nun oğludur

MAHLASI: Ademî ve Ali Adem’dir.  

ŞIKLIK AKIMI: İçtoroslar Alevliği’nin « Şıxlık » akımı içinde yer alan Ademî, babasının yolunu izleyerek Elbistan ve Kürecik köylerinden çok sayıda dost edindi.

ÖLÜMÜ: 2000 yılında öldü.

DEFTER: Şiirlerini bir defterde topladı.

 İnasanı sevmek bize âdet

İnsanı sevmek bizde âdet
Biz insanı pek severiz
Hem sevap hem de ibadet
Biz insanı pek severiz

İnsan öldüren canidir
Fiilleri şeytanidir
Hem de Hakkın düşmanıdır
Biz insanı pek severiz

İnsan öldürenin kalbi taştan
Onlar Sivas’tan Maraş’tan
İnsanlıktan silin baştan
Biz insanı pek severiz

İnsanlar nur-u Huda’dır
Sevmeyen Hak’tan cüdadır
Buysa bir başka sevdadır
Ademî insan severiz


KAYNAK: Mehmet Bayrak’ın  “İçtoroslar’da Alevi-Kürt Aşiretler”,  kitabından yararlanılmıştır.

Hiç yorum yok: