AKTİL
AŞIKLARI
Köyün
Adı: Köyün asıl adı Aktil olmakla birlikte Cumhuriyet dönemine geçişte Yalıntaş
olarak değiştirilmiştir.
KİM
KURDU: Köy; Sevdilli köyü merkezli Alhas
(alxas) aşireti mensupları tarafından kurulmuş bir köydür. Köy yaklaşık 1800
yıllarında kurulduğu söyleniyor.
Söylenenlere
bakılırsa, köyün kurucusunun Sevdilli köyünden ayrılan Kıcanlar (Qıcan)
kabilesinden Kıco Mılle’nin olduğu söyleniyor.
AŞİRETLER:
Köyün gelişme sürecinde Alhas (alxas) aşiretinin diğer kabileleri ile birlikte
köyde:
1. Kıcanlar (Qıcan),
2. Kamberliler (Qemberan),
3. Çevxiyanlılar (Çêwxwîyan),
4. Lordinliler (Lordînan),
5. Husanlılar,
6. Sılanlar,
7. Kandanlar,
8. Turuçlular,
9. Sinemilli aşiretinden aileler,
10. Setirekliler,
11. Örenliyanlılar,
12. Hasanbekliler (Hesenbêgıyan) gibi kabileler
de yaşamaya başlamışlardır.
Hoşgörü
Kültürü: Köy ırksal bakımdan Kürt’tür ve
kırmanc lehçesiyle konuşur. Dinsel açıdan alevidir. Dinsel ritüeller konusunda
bölge insanına özgü uygulamalar da görülmektedir.(zöret, ziyaret-i kande) Bu
kimliksel özelliklerin yanında köyde belli dönemlerde Ermeni (Hristiyan), Türk
(Sünni) ailelerde yaşamışlardır. Köyün sahip olduğu bu hoşgörü kültürü ve
bulunduğu konum 1900 – 1960 yılları arasında ekonomik, demografik, kültürel bir
merkez olmasını sağlamıştır. Hatta bu dönemde köyde bulunan hane sayısının 200
olduğu nüfusunun ise 1000 olduğu bilinmektedir. Aktil (Yalıntaş) köyünün
dönemin merkezlerinden biri haline gelmesini sağlayan diğer bir etken de
verimli topraklara, mezralara sahip olmasıdır.
Başlıca
Mezralar:
• Serçekuyusu,
• Kocapınar ve
• Bebe mezralarının yanında, Terzi ve Yazı Yayla alanları vardır.
Coğrafya
Konumu: Kahramanmaraş iline 193
km , Elbistan ilçesine 33 km uzaklıktadır.
Köyün
İklimi: Akdeniz iklimi etki alanı içerisindedir. Köyün ekonomisi tarım ve
hayvancılığa dayalıdır. Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte
köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de
yapılmaktadır.
Köyün
altyapısı: Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra
taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon
şebekesi yoktur. Ptt şubesi ve Ptt acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi
yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit
telefon vardır.
------------------------------
AKTİL AŞIKLARI
(Maraş İli, Elbistan İlçesinin Aktil (Yalıntaş) köyünün ozanları)
1. Ademî,
AKTİL AŞIKLARI
(Maraş İli, Elbistan İlçesinin Aktil (Yalıntaş) köyünün ozanları)
1. Ademî,
2. Öztoprak (Halil Öztoprak),
3. Hatayi (şıx),
4. Şükrü,
5. Özlemî (Haydar Öztoprak)
6. Perişan Derviş (Maraşlı Derviş Mermertaş)
3. Hatayi (şıx),
4. Şükrü,
5. Özlemî (Haydar Öztoprak)
6. Perişan Derviş (Maraşlı Derviş Mermertaş)
ADEMÎ
DOĞUM YERİ / YILI: Maraş İli, Elbistan İlçesinin Aktil köyünde 1340 (M. 1924)tarihinde doğdu.
SOYU: Alhaslı Şükrü Hasanko’nun oğludur
MAHLASI: Ademî ve Ali
Adem’dir.
ŞIKLIK AKIMI: İçtoroslar
Alevliği’nin « Şıxlık » akımı içinde yer alan Ademî, babasının yolunu izleyerek
Elbistan ve Kürecik köylerinden çok sayıda dost edindi.
ÖLÜMÜ: 2000 yılında öldü.
DEFTER: Şiirlerini bir
defterde topladı.
İnasanı sevmek bize âdet
İnsanı
sevmek bizde âdet
Biz
insanı pek severiz
Hem
sevap hem de ibadet
Biz
insanı pek severiz
İnsan
öldüren canidir
Fiilleri
şeytanidir
Hem
de Hakkın düşmanıdır
Biz
insanı pek severiz
İnsan
öldürenin kalbi taştan
Onlar
Sivas’tan Maraş’tan
İnsanlıktan
silin baştan
Biz
insanı pek severiz
İnsanlar
nur-u Huda’dır
Sevmeyen
Hak’tan cüdadır
Buysa
bir başka sevdadır
Ademî insan severiz
KAYNAK:
Mehmet Bayrak’ın “İçtoroslar’da
Alevi-Kürt Aşiretler”, kitabından
yararlanılmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder